Po sikur SHBA-të të ndalonin së mbështeturi Izraelin nesër?
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka qenë në gjendje të llogarisë në mbështetjen absolute të Shteteve të Bashkuara gjatë gjithë luftës së vendit të tij në Gaza.
Ndërsa administrata e ish-presidentit të SHBA-së, Joe Biden mund të ketë shprehur herë pas here shqetësime për krizat që po shkaktonte në Gaza, administrata e Donald Trump ende nuk ka shfaqur shqetësime të ngjashme, madje shkoi aq larg në shkurt sa të sugjeronte që e gjithë popullsia e Gazës “të pastrohet etnikisht”, thuhet në një shkrim të Al Jazeera.
Madje sipas shkrimit në fjalë, mbështetja e SHBA-së ka qenë jetike për makinën e luftës së Izraelit, duke siguruar armë që ndihmuan Izraelin të vriste më shumë se 63,000 njerëz në Gaza.
Diplomatikisht, ajo përdor veton e saj në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për të bllokuar kërkesat për një armëpushim në Gaza, pavarësisht numrit në rritje të të vdekurve.
Ajo gjithashtu mbështeti Izraelin në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, ku Izraeli akuzohet për gjenocid, dhe sanksionoi anëtarët e Gjykatës Ndërkombëtare Penale që lëshuan urdhër-arreste për Netanyahun dhe ish-ministrin e Mbrojtjes, Yoav Gallant me akuza për krime lufte.
Bashkëfajësia e mundshme e SHBA-së në atë që shumë shtete dhe agjenci e njohin si gjenocid është kritikuar nga grupet e të drejtave të njeriut, të cilat i bëjnë thirrje SHBA-së të ndalojë mbështetjen e saj për Izraelin, thekson më tej Al Jazeera, përcjell Telegrafi.
Po sikur të ndodhte kjo? Çfarë do të ndodhte nëse SHBA-ja do të ndalonte çdo mbështetje për Izraelin nesër?
Në këtë drejtim, Al Jazeera, ka pyetur katër ekspertë se çfarë mendonin: Hamze Attar, një analist i mbrojtjes; Ori Goldberg, një shkencëtar politike izraelit; HA Hellyer, bashkëpunëtor i lartë në Institutin Mbretëror të Shërbimit të Bashkuar dhe Qendrën për Progresin Amerikan; dhe Daniel Levy, një ish-këshilltar i qeverisë izraelite.
Çfarë do të ndodhte në nivel ndërkombëtar?
“Kam ndjesinë se shumë nga shtetet perëndimore që fillimisht mbështetën Izraelin tani ndihen veçanërisht të pafuqishëm dhe tani me të vërtetë dëshirojnë ‘rënien e Izraelit’. Për shumë, madje edhe Gjermaninë, lidhja e pasluftës që i ka lidhur ata me Izraelin është bërë aq e lodhur sa ndoshta nuk do të qëndrojë pa SHBA-në.
“Mendoj se [nëse mbështetja e SHBA-së për Izraelin do të mbaronte nesër] të gjithë do të lëviznin menjëherë kundër Izraelit, megjithëse askush nuk do të donte të ishte i pari”.
“Nuk e di se çfarë forme do të merrte kjo, nëse do të ishin sanksione, apo edhe miratimi i Kapitullit 7 [të Kartës së OKB-së, që autorizon ndërhyrjen e menjëhershme], por do të ishte e shpejtë”, thotë Ori Goldberg.
Çfarë do të ndodhte në nivel rajonal? A do të sulmohej Izraeli, siç pretendon?
“Mendoj se nëse do ta hiqnit papritur SHBA-në nga ekuacioni, do të hiqnit pengesën më të madhe për një lloj zgjidhjeje që ka ekzistuar”.
“Imperativi i Izraelit për t’u integruar vërtet në rajon do të jetë gjithmonë një përparësi e nivelit të dytë ose të tretë, sepse mbështetja amerikane garanton aftësinë e tij për të vepruar pa u ndëshkuar, siç kemi parë ndaj palestinezëve, libanezëve dhe sirianëve e kështu me radhë”.
“Kjo ide se Izraeli është një hap larg sulmit thjesht nuk është e vërtetë dhe, shumë do të argumentonin, nuk ka qenë e vërtetë për dekada të tëra”.
“Ushtria siriane aktualisht nuk po ngurron të kundërsulmojë Izraelin për shkak të SHBA-së. Ata po ngurrojnë të sulmojnë sepse nuk janë të interesuar për më shumë luftëra, ata e dinë se do të përballen me rezistencë masive; e njëjta gjë vlen edhe për të tjerët”, thotë HA Hellyer.
Po sikur SHBA-të të ndalonin së mbështeturi Izraelin nesër?
Po sikur SHBA-të të ndalonin së mbështeturi Izraelin nesër?
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka qenë në gjendje të llogarisë në mbështetjen absolute të Shteteve të Bashkuara gjatë gjithë luftës së vendit të tij në Gaza.
Ndërsa administrata e ish-presidentit të SHBA-së, Joe Biden mund të ketë shprehur herë pas here shqetësime për krizat që po shkaktonte në Gaza, administrata e Donald Trump ende nuk ka shfaqur shqetësime të ngjashme, madje shkoi aq larg në shkurt sa të sugjeronte që e gjithë popullsia e Gazës “të pastrohet etnikisht”, thuhet në një shkrim të Al Jazeera.
Madje sipas shkrimit në fjalë, mbështetja e SHBA-së ka qenë jetike për makinën e luftës së Izraelit, duke siguruar armë që ndihmuan Izraelin të vriste më shumë se 63,000 njerëz në Gaza.
Diplomatikisht, ajo përdor veton e saj në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për të bllokuar kërkesat për një armëpushim në Gaza, pavarësisht numrit në rritje të të vdekurve.
Ajo gjithashtu mbështeti Izraelin në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, ku Izraeli akuzohet për gjenocid, dhe sanksionoi anëtarët e Gjykatës Ndërkombëtare Penale që lëshuan urdhër-arreste për Netanyahun dhe ish-ministrin e Mbrojtjes, Yoav Gallant me akuza për krime lufte.
Bashkëfajësia e mundshme e SHBA-së në atë që shumë shtete dhe agjenci e njohin si gjenocid është kritikuar nga grupet e të drejtave të njeriut, të cilat i bëjnë thirrje SHBA-së të ndalojë mbështetjen e saj për Izraelin, thekson më tej Al Jazeera, përcjell Telegrafi.
Po sikur të ndodhte kjo? Çfarë do të ndodhte nëse SHBA-ja do të ndalonte çdo mbështetje për Izraelin nesër?
Në këtë drejtim, Al Jazeera, ka pyetur katër ekspertë se çfarë mendonin: Hamze Attar, një analist i mbrojtjes; Ori Goldberg, një shkencëtar politike izraelit; HA Hellyer, bashkëpunëtor i lartë në Institutin Mbretëror të Shërbimit të Bashkuar dhe Qendrën për Progresin Amerikan; dhe Daniel Levy, një ish-këshilltar i qeverisë izraelite.
Çfarë do të ndodhte në nivel ndërkombëtar?
“Kam ndjesinë se shumë nga shtetet perëndimore që fillimisht mbështetën Izraelin tani ndihen veçanërisht të pafuqishëm dhe tani me të vërtetë dëshirojnë ‘rënien e Izraelit’. Për shumë, madje edhe Gjermaninë, lidhja e pasluftës që i ka lidhur ata me Izraelin është bërë aq e lodhur sa ndoshta nuk do të qëndrojë pa SHBA-në.
“Mendoj se [nëse mbështetja e SHBA-së për Izraelin do të mbaronte nesër] të gjithë do të lëviznin menjëherë kundër Izraelit, megjithëse askush nuk do të donte të ishte i pari”.
“Nuk e di se çfarë forme do të merrte kjo, nëse do të ishin sanksione, apo edhe miratimi i Kapitullit 7 [të Kartës së OKB-së, që autorizon ndërhyrjen e menjëhershme], por do të ishte e shpejtë”, thotë Ori Goldberg.
Çfarë do të ndodhte në nivel rajonal? A do të sulmohej Izraeli, siç pretendon?
“Mendoj se nëse do ta hiqnit papritur SHBA-në nga ekuacioni, do të hiqnit pengesën më të madhe për një lloj zgjidhjeje që ka ekzistuar”.
“Imperativi i Izraelit për t’u integruar vërtet në rajon do të jetë gjithmonë një përparësi e nivelit të dytë ose të tretë, sepse mbështetja amerikane garanton aftësinë e tij për të vepruar pa u ndëshkuar, siç kemi parë ndaj palestinezëve, libanezëve dhe sirianëve e kështu me radhë”.
“Kjo ide se Izraeli është një hap larg sulmit thjesht nuk është e vërtetë dhe, shumë do të argumentonin, nuk ka qenë e vërtetë për dekada të tëra”.
“Ushtria siriane aktualisht nuk po ngurron të kundërsulmojë Izraelin për shkak të SHBA-së. Ata po ngurrojnë të sulmojnë sepse nuk janë të interesuar për më shumë luftëra, ata e dinë se do të përballen me rezistencë masive; e njëjta gjë vlen edhe për të tjerët”, thotë HA Hellyer.
Çfarë do të ndodhte financiarisht?
“Izraeli është shumë i varur financiarisht nga SHBA-ja, por nuk do të ‘shembej’ plotësisht”.
“Gjithnjë e më shumë, Izraeli ka qenë i varur nga sektori i armëve me teknologji të lartë, shumë prej të cilit mbështetet nga SHBA-ja, për sa i përket ndihmës, si dhe mundësive pothuajse të pakufizuara të kërkim-zhvillimit.
“Por Izraeli gjithashtu mbështetet ekonomikisht vetëm në faktin që SHBA-ja është në anën e tij, si dikush që pret [garanci kredie dhe mekanizma të tjerë mbështetës]”.
“Mendoj se humbja brenda natës e mbështetjes së SHBA-së do t’i vështirësonte gjërat, por nuk do të ishte e menjëhershme, derisa të shihnim shkurtime masive të vendeve të punës në kompanitë e mëdha të teknologjisë dhe ushtria të fillonte të dobësohej”, mendon Ori Goldberg.
Çfarë do të ndodhte në politikën izraelite?
“Jo ndonjë ndryshim i madh. Komuniteti i kolonëve të Izraelit është tashmë i pasur me rezervat e veta. Ata do të vazhdojnë me atë që e shohin si misionin e tyre të dhënë nga Zoti, çfarëdo që të ndodhë”.
“Netanyahu ndoshta do të vazhdonte gjithashtu. Ai nuk është magjistar. Shumë nga ato që thotë dhe bën ai pasqyrojnë thjesht atë që mendon shumica e shoqërisë izraelite gjithsesi”.
“Sigurisht, ai do ta riformulonte atë. Ai mund të thoshte se arsyeja pse sulmuam Gazën ishte që të mos na duhej të ishim më kurrë të varur nga një shtet tjetër, por mendoj se ai ndoshta do të mbijetonte”, thekson Ori Goldberg.
“Lidhur me politikën e saj të brendshme dhe trajtimin e palestinezëve, SHBA-të i japin Izraelit gjithashtu pandëshkueshmëri absolute. Për shembull, politikanët e saj mund të zhvillojnë një luftë gjenocidale në Gaza ose të mbështesin vendbanimet pa asnjë kosto të dukshme”.
Çfarë do të ndodhte me ushtrinë e saj?
“Nëse SHBA-të do të zhdukeshin nesër, Izraeli ndoshta mund ta vazhdonte luftën e tij në Gaza për rreth një vit, por prioritetet e tij do të ndryshonin pasi do të bëhej dukshëm më i prekshëm”.
“Për shembull, ata do të ishin shumë të vetëdijshëm se çdo plumb ose bombë që përdorën në Gaza ishte një më pak për mbrojtjen e tyre”.
“Pa SHBA-në, bllokimi i satelitëve komercialë mbi të cilët mbështetet Izraeli do të merrte fund. Kjo do t’u lejonte kundërshtarëve të tij të ‘shihnin’ menjëherë në territorin e tij. Do të humbiste gjithashtu sistemet mbrojtëse, të tilla si sistemet Iron Dome dhe Arrow, të cilat financohen pjesërisht nga SHBA-të, duke e lënë atë shumë më të hapur për sulme”.
“Humbja e SHBA-së do të thoshte gjithashtu që Izraeli duhet të kërkojë furnizues të tjerë ushtarakë, me shumë mundësi nga vendet e NATO-s në Evropë, sepse shumica e pajisjeve janë të pajtueshme. Megjithatë, meqenëse Evropa tashmë ka një mungesë armësh në lidhje me atë që e sheh si kërcënim nga Rusia, kjo nuk do të ndodhë shpejt”.
“Evropa gjithashtu do t’i kërkojë pagesë Izraelit për çdo armë, gjë që – sipas programit aktual të ndihmës ushtarake – SHBA-të nuk e bëjnë, kështu që edhe nëse një vend tjetër do të ndërhynte, Izraeli nuk do të jetë në gjendje të përballojë blerjen e armëve në atë shkallë që ka”, thotë Hamze Attar.
Çfarë do të ndodhte në Gaza dhe Bregun Perëndimor të pushtuar?
Mendoj se sapo nivelet e larta të ushtrisë të mësonin për atë që po ndodhte, ata do të kërkonin që lufta të përfundonte menjëherë”, paralajmëron Ori Goldberg.
“Mendoj se banka qendrore dhe ushtria do ta kuptonin pothuajse menjëherë se nuk kishin armët ose paratë për të vazhduar luftën”.
“Pas kësaj, varësisht nga ajo që bëjnë shtetet e tjera, si në rajon ashtu edhe në Perëndim, lufta do të bëhej politikisht dhe ekonomikisht e paqëndrueshme”, vë në pah Daniel Levy.
“Mendoj se ata do të miratonin një model mbajtjeje në Gaza dhe Bregun Perëndimor, duke i blerë vetes kohë. Reputacioni i Izraelit në aspektin e opinionit publik ndërkombëtar është tashmë në nivelin më të ulët, por mbështetja e SHBA-së e ka mbrojtur atë nga përgjegjësia aktuale ndërkombëtare”.
“Në thelb, pa SHBA-në, Izraeli do të trajtohej si një shtet i përjashtuar ndërkombëtarisht, siç kishte qenë Afrika e Jugut e aparteidit. Udhëheqja e aparteidit gjithashtu përfundimisht vendosi se duhej të ndryshonte, jo sepse ata ishin njerëz veçanërisht të mirë, por sepse arritën në një pikë ku nuk kishin zgjidhje tjetër dhe vendosën të shpëtonin çfarë të mundnin”, kujton HA Hellyer. /Telegrafi/
